Từ năm 1996 đến nay, Khu Di tích lịch sử cách mạng Đồi Tức Dụp gắn liền với tên gọi: Khu du lịch Đồi Tức Dụp thuộc địa phận xã An Tức, huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang là điểm đến được nhiều du khách yêu thích. Đến đây, du khách được hòa mình vào khung cảnh tuy hoang sơ nhưng tuyệt mỹ. Trải nghiệm tận mắt thấy tai nghe những câu chuyện huyền thoại, lịch sử hào hùng…chiêm ngưỡng bảo tàng quân khí đa dạng nhất tại khu vực biên giới Tây Nam. Ngoài ra còn được tận hưởng không khí trong lành mát mẻ hữu tình và có những giây phút thư giản thú vị với nhiều trò chơi hấp dẫn.
Tức Dụp là một ngọn đồi nằm bên núi Cô Tô, cách thành phố Long Xuyên khoảng 70 km và cách biên giới campuchia 10km. Ngọn núi thuộc dãy Thất sơn hùng vĩ giữa bao la ruộng đồng của huyện Tri Tôn. Nhìn từ xa, ngọn núi như con chim phượng hoàng khổng lồ đang sải cánh giữa đồng bằng mênh mông, bởi vậy núi Cô Tô còn được biết đến với tên gọi Phụng Hoàng Sơn.
Tức Dụp cao 216m, có diện tích trên 2.200m, với chu vi hình cánh cung dài khoảng 3km. Ngọn đồi tuy nhỏ nhưng có cấu trúc bởi thiên tạo vô cùng độc đáo và huyền bí. Trong lòng Đồi bao gồm nhiều hang sâu, động lớn với nhiều ngõ ngách ăn luồng và thông nhau do các tảng đá lớn, nhỏ chồng chất lên nhau, trông giống như mạng nhện, người dân địa phương gọi là lò – ảng (hang trên núi).
Mỗi hang mang một vẻ độc đáo với những khối đá đan xen tài tình đủ kiểu. Sàn nơi này là đá, nơi kia là ván và tre ghép lại. Không khí lúc nào cũng mát rượi thông thoáng bao phủ khắp mọi nơi nên dù đông người nhưng cũng không làm ngột ngạt khi ở đây.
Ngọn đồi Tức Dụp ẩn chứa trong mình huyền thoại về những nàng tiên nữ. Chuyện kể rằng, thuở sơ khai của trời đất, các tiên nữ thường dừng chân trên đỉnh Cô Tô, dạo chơi, tắm giặt và đùa nghịch. Một hôm, các nàng chơi trò đứng trên đỉnh Cô Tô ném đá xuống chân núi. Đá rơi chồng chất lên nhau thành ngọn đồi con. Dòng suối tắm đổ xuống chảy luồn lách qua ngọn đồi đá tiên ấy. Từ đó, bên chân núi Cô Tô của vùng Thất Sơn hùng vĩ có suối và đồi tạo nét phong phú, thơ mộng.
Qua nhiều thế kỷ, nhiều người tìm đến đây khẩn hoang mở đất. Với cái nắng cháy da của mùa hạn, cơn khát nước đến thiếp đi, trong cơn mơ, các cụ tổ đã nghe tiếng róc rách của suối, khi tỉnh giấc lúc bình minh, các cụ tổ tìm ra nguồn nước từ các khe đá của ngọn đồi. Dân làng mừng vui quá bèn đặt tên cho ngọn đồi là “Tuc Chup” – tiếng Khơme có nghĩa là nước chảy trong đêm, sau gọi là Tức Dụp.
Từ ấy, ngọn đồi không dấu chân người đã mọc lên nhiều làng mạc, phum sóc. Người dân trong làng đã coi Tức Dụp là ngọn đồi thiêng bởi vì nó đã mang lại cho dân làng nguồn nước của trời, giúp cho ruộng đồng, nương rẫy khô cằn này ngày càng xanh tươi, trù phú. Vào các ngày lễ hội, các già làng, sư sãi thường mang lễ vật đến cúng thần linh, trời đất để cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng sung túc.
Đến với khu du lịch Tức Dụp, ngoài thám hiểm những điều kì thú từ thiên nhiên, du khách còn được sống lại những phút giây lịch sử thông qua các hình ảnh, nhân chứng và thiết bị vũ trang được trưng bày trong căn nhà Truyền thống. Đến phòng Sa Bàn nghe giới thiệu, tái hiện diễn biến trận đánh 128 ngày đêm; thắp hương tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ tại Đền tưởng niệm.
Vào những năm 1960 – 1975, Đồi Tức Dụp là căn cứ địa cách mạng nổi tiếng, lá chắn thành đồng lẫy lừng thời hoa lửa – luôn thu hút hàng triệu triệu du khách tìm về. Mọi người đến với biểu tượng bài ca chiến thắng của quân và dân An Giang trong hôm nay và mai sau như là sự tri ân với những anh linh can trường đã yên giấc nghìn thu trong lòng đất mẹ. Có thể nói Tức Dụp là hiện thân của cuộc cách mạng đấu tranh giải phóng dân tộc. Đến nay hàng triệu triệu du khách đã đến tham quan ngọn đồi thiêng này.
Tức Dụp đã được Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch xếp hạng là Di tích lịch sử kháng chiến cấp quốc gia và trở thành điểm du lịch sinh thái lý tưởng. Đến Tức Dụp, du khách có thể tham quan những địa danh nằm trong quần thể di tích lịch sử đã được ghi nhận, gìn giữ, tôn tạo như: Hang C6 (có hội trường C6 với sức chứa hơn 150 người), Hang Quân y, Hang Thanh Niên, Hội trường Tỉnh ủy, Hang của Ban Chỉ huy quân sự, Hang của Ban Tuyên huấn, Hội Phụ nữ, Dân y và Hang Tiên Nữ…
Là nơi mang đượm màu sắc của quá khứ chiến tranh bậc nhất của vùng Tây Nam, Khu du lịch Tức Dụp được chọn làm nơi gửi gắm và bảo tồn những kỷ vật, cơ giới chiến từ những năm kháng chiến chống giặc ngoại xâm như: Xe Jeep, xe tăng, súng... Bấy nhiêu đó cũng phần nào giúp du khách hình dung lại những vẻ vang năm xưa trên ngọn đồi 2 triệu đô... Theo người dân kể lại quân địch Mỹ đã treo giải thưởng hai triệu USD cho việc tiêu diệt quân đội trong vòng 18 ngày nên ngọn đồi được mệnh danh “ngọn đồi hai triệu đô la”.
Nơi đây, vào mỗi mùa trong năm đều khoác lên mình một vẻ đẹp riêng vô cùng lãng mạn như: phượng đỏ, hoa lan rừng, hoa giấy, đồi vạn tuế xanh um cùng vô vàn loài hoa tỏa sắc hương vây quanh tô điểm cho khung cảnh khu đồi.
Khu di tích đồi Tức Dụp cũng xây dựng các khu giải trí và thể thao quốc phòng, nơi diễn ra các buổi tập bắn bia bằng đạn thật, tham quan khu vườn thú, đặc biệt là loài Đà Điểu Châu Phi. Và một số các dịch vụ giải trí như: tàu lượn siêu tốc, đạp vịt, thuyền Hải Tặc, du thuyền mặt hồ, câu cá sấu,….
Đặc biệt có khu công viên hoa kiểng rộng lớn, mát rượi được bao quanh bởi những hàng điệp, hàng dương tươi tốt, đồi vạn tuế xanh um, nhiều loài hoa đa dạng sắc hương rất phù hợp cho các đoàn đến dã ngoại, cắm trại …
Du lịch An Giang, đến thăm khu du lịch Tức Dụp, bạn đừng quên thưởng thức các món ăn đặc sản của vùng Thất sơn tại Nhà hàng Tức Dụp như Gà đốt Ô Thum, Bò nấu lá giang rừng, Lươn um lá nhàu, bánh xèo ăn với các loại rau núi,….
Với cảnh sắc hữu tình, ẩm thực phong phú, dịch vụ giải trí đa dạng, phong cách phục vụ lịch thiệp, Khu di tích lịch sử và du lịch Tức Dụp đã được Hiệp hội du lịch Đồng Bằng Sông Cửu Long công nhận là “Điểm du lịch tiêu biểu đồng bằng sông Cửu Long” nhiều năm qua.
Đứng trên đồi Tức Dụp nhìn xuống cánh đồng ruộng xanh tươi mướt mát, bạn sẽ cảm thấy tâm hồn bình an trước khung cảnh mênh mông tươi đẹp của làng quê yên bình. Dù chứa đựng bao hồi ức đầy mất mát, mảnh đất anh hùng này vẫn mạnh mẽ đâm chồi nảy lộc, vui sống và nỗ lực cho một cuộc sống mới tràn đầy hy vọng vươn lên.